Հին հնդկական փիլիսոփայութեան գլխաւոր սկզբունքներից մէկը կոչւում է Ճշմարտութեան գործողութիւն (կարման-ռտամ)։ Այդ սկզբունքն ասում է, որ իւրաքանչիւր մարդ՝ անկախ իր կարգավիճակից, կեանքում պէտք է կատարի իր Ճշմարտութեան գործողութիւնը՝ առանց կառչելու իր արարքների լաւ կամ վատ պտուղներից՝ յաջողութիւնից կամ անյաջողութիւնից, յաղթանակից կամ պարտութիւնից, սիրուց կամ ատելութիւնից եւ այլն։ Այսինքն՝ իւրաքանչիւր արարք պէտք է ինքնին միտուած լինի միմիայն Ճշմարտութեանը։

Դա մարդկային Ազատութեան հիմնարար պայմանն է։

Ճշմարտութեան գործողութիւնը գոյութեան բացարձակ եւ սահմանադիր օրէնք է, որը գործում է ամենուր եւ ամէն ժամանակ։ Ճշմարիտ կարող է լինել միայն այն գործողութիւնը, որ ազատօրէն բխում է մարդու էութիւնից եւ չի յանգում նրա ես-ին (փառք, իշխանութիւն, հարստութիւն եւ այլն)։

Անցնելով մարդկային ես-ի միջով՝ Ճշմարտութիւնը վերածւում է Կեղծիքի, որից ծնւում են բոլոր չարիքները։

Բագրատ Սրբազանի գլխաւորած Շարժման հիմքում ընկած է այդ համապարփակ սկզբունքը։ Ահա թէ ինչո՛ւ է նա Շարժումը կոչում Ճշմարտութեան կամ Չակնկալիքների պայքար, որի գլխաւոր յատկանիշը ինքնաբուխ անանձնականութիւնն է։ Այդ բնական եւ ճշմարիտ մղումն է, որ ի զօրու է առաջ բերելու բնական եւ ճշմարիտ արդիւնք։  

Որ միայն այդպիսի պայքարը կարող է հասցնել կենսահաստատ յաղթանակի՝ փաստում է ոչ միայն համաշխարհային, այլեւ մեր իսկ նորօրեայ պատմութիւնը։ Այդպիսի Ճշմարտութեան գործողութիւն էր Հայոց Համազգային Շարժումը, որը, միտուած լինելով Ճշմարտութեանը, անհնարին պայմաններում կարողացաւ հիմնադրել Հայոց Անկախ Պետականութիւնը, ստեղծել Հայոց Բանակը եւ ազատագրել Արցախը։ Դա տեղի ունեցաւ միայն այն բանի շնորհիւ, որ «Ղարաբաղ» կոմիտէն, ապա եւ Առաջին նախագահ Լեւոն Տէր-Պետրոսեանն իր զինակիցներով առաջնորդւում էին բացառապէս այդ բնական Ճշմարտութեամբ։

Երբ այդ ինքնաբուխ անանձնականութեան մէջ թաքուն, թէ բացայայտ ներխուժեց մարդկային ես-ը՝ իր ինքնամեծար յաւակնութիւններով, անվերականգնելի բեկուեց Հայոց պատմութեան ընթացքը, եւ տեղի ունեցաւ 1998թ․ հակապետական յեղաշրջումը։ Սկսուեց Հայոց Պետականութեան անկասելի անկումը, եւ Հայաստանում հաստատուած Կեղծիքը՝ ի դէմս քաղաքական ցանկամտութեան, դանդաղ եւ արիւնալի հետեւողականութեամբ քայքայեց Հայոց Ինքնիշխանութիւնը։

Քսանամեայ այդ գործընթացն իր աղէտալի լրմանը հասաւ ներկայ իշխանութեան օրօք՝ յանձին Նիկօլ Փաշինեանի, մի մարդու, որն արդէն վերից վար ամբողջովին «բիւրեղացած» կեղծիք է՝ մարդկային ես-ի հնարաւոր բոլոր արատների կենդանի մարմնացումը։ Յենուելով իր երկու «յարակից» նախորդների «հայրական ժառանգութեան» ու «թշնամական» աջակցութեան վրայ՝ իբրեւ ցատկահարթակի, նա կարողացաւ խեղել ու ոչնչացնել այն ամենը, ինչ կազմում է հայոց գոյութեան հիմքը՝ Անկախութիւն, Ազատութիւն, Արցախ, Բանակ, Քաղաքացի եւ Ինքնութիւն՝ զոհաբերելով մի ամբողջ սերունդ եւ հայութեան ապագան՝ յանուն սեփական ես-ի։ 

Այդպէս Ճշմարտութիւնը վերջնականպէս վերածուեց Կեղծիքի, եւ Պատմութիւնը երես թեքեց հայ ժողովրդից։

Անփոյթ մի ինքնավստահութեամբ քայլելով քաղաքական կեղծ տեսիլքների ու «ազգային» գոյնզգոյն «տեսլականների» եթերային ալիքների վրայ՝ հայ ժողովուրդն այդպիսով անդառնալի մսխեց լիարժէք Պետականութիւն՝ Ամբողջական Հայրենիք ունենալու իր վերջին ու միակ պատմական հնարաւորութիւնը եւ միայն խեղդուելու պահին յիշեց Ճշմարտութեան մասին՝ կառչելով փրփուրներից։

Բագրատ Սրբազանի սկսած Շարժումը վերջապէս ուշքի եկած հայութեան վերջին ճիչն ու ճիգն է՝ փրկելու այն, ինչ դեռեւս կանգուն է մնացել նախորդ ու ներկայ աւէրից ու աւարից՝ իբրեւ Հայրենիք եւ Հայաստան։

Այդ Շարժումը եւս, ինչպէս նախորդ ձեռնարկումները, անխուսափելիօրէն կդատապարտուի ձախողման, եթէ չկարողանայ գոյացնել այնպիսի առաջնորդող ուժ, որը հնարաւորինս զերծ կլինէր եսամտութեան կործանարար ախտից։

Դա այն ընդհանրական հողն է, որից ծլարձակում է քաղաքական մոլորութիւնների ու մոլութիւնների ամբողջ «ծաղկաբոյլը»՝ ցանկամտութիւնը, երեսպաշտութիւնը, ամբարտաւանութիւնը, սեփական գերակայութեան կամ բացառիկութեան ցնորապատիր համոզումը, կեղծ հայրենասիրութիւնը, կեղծ արժէքների դաւանանքը, անիրատես հաշուարկները, անհող ծրագրերը, ամենակարողութեան պատրանքը, պատեհապաշտութիւնն ու արկածախնդրութիւնը, որոնք իրական կեանքում օրինաչափօրէն վերածւում են անյագուրդ իշխանատենչութեան, գիշատիչ ընչաքաղցութեան, ազգադաւ ստրկամտութեան ու նախայարձակ բռնահակութեան՝ բերելով միայն աղէտ ու կործանում։

Դրանցով լիառատօրէն ծփում են անցեալի ու ներկայի հայ քաղաքական միտքն ու կեանքը։ Դրա՛նք են, որ պատճառ դարձան ե՛ւ Հայաստանի պարտութեանը, ե՛ւ Արցախի կորստին, ե՛ւ բազմահազար հայորդիների մահուանը, ե՛ւ պետական ու ազգային արժանապատւութեան հիմնիխոր ստորացմանը, իսկ այժմ էլ, ահա, բառիս բուն իմաստով, սպառնում են վերջնականապէս կործանել Հայոց Պետականութիւնը։     

Իրականութեան համարժէք ընկալման այդ համազգային գրեթէ «ծնեալ» անկարողութիւնը ամենամեծ վտանգն է, որ կարող է սպառնալ Բագրատ Սրբազանի գլխաւորած Շարժմանը՝ նոյնիսկ աւելի մեծ, քան այն, ինչ ելնում է մեր թշնամիներից։

Մեր Կեղծիքը մեր թշնամիների Ճշմարտութիւնն է։

Դա է նրանց յաղթարշաւի շարժիչ ուժը, որը, ի վերջոյ, ապահովելու է նրանց յաղթանակը՝ արդարօրէն եւ վերջնականապէս։

Ուստի, բոլոր ազնիւ հոգիների պարտքն է՝ խօսքով, թէ գործով կանգնել Բագրատ Սրբազանի կողքին՝ կատարելով իրենց Ճշմարտութեան գործողութիւնը։

Պատրաստ՝ ամեն ինչի եւ չակնկալելով ոչինչ։ 

18․05․2024թ․

© Սեւակ Արամազդ