ՊԱՏԱՐԱԳ

Շարք, 1996-1997թ․թ․

Մայրիկիս՝

ՄԱՅՐԱՆՈՒՇ  ՅՈՎՀԱՆՆԻՍԵԱՆԻ 

                   յիշատակին 

 

 

Ա                           

 

Յածում էր մահը տան շուրջը անտես.

Ու վարանում էր մտնել շեմքից ներս՝

Մի թափառական, անկոչ հիւրի պէս:

 

Հետեւում էր նա ամեն ակնթարթ.

Ուրուականի պէս՝ կոյր ու աննկատ.

Ուղարկուած ասես աշխարհից անյայտ:

 

Յայտնւում էր նա՝ քնած թէ արթմնի.

Երազում անդորր, տանջանքում դժնի.

Աղերսում անխօս՝ մի անկիւն գտնի:

 

 «Օտարական է՝ անտուն ու թշուառ...»,-

Բացեցիր դուռը՝ ճիգով անհնար.

Ու յառնեց նրա դէմքը լուսնահար:

 

Թուաց՝ վանում է քեզ մէկը հեռու.

Ու ոչինչ, ոչինչ չկայ կառչելու...

Եւ յանձնուեցիր՝ խոնարհ ու հլու:

 

Հետեւում էիր՝ մանկան նման լուռ.

Երբ բացուեց յանկարծ անթափանց մի դուռ...

Ու մնաց տունը՝ տխուր ու թափուր:

 

 

Բ 

 

Զարկեց կայծակով վայրկեանը յանկարծ.

Հրկիզուեց տունն իմ երազի անդարձ.

Մնաց լոկ յուշի մոխիրը հանգած:

 

Թուաց, թէ անօգ մանուկ եմ կրկին.

Լալիս եմ ջերմին՝ փարուած քո կրծքին.

Հոսում է արցունքս քո յոգնած ձեռքին:

 

Բացուեցին երկնի դարպասները փակ.

Վերացաւ ճախրով աղաւնին ճերմակ.

Իջաւ մի փետուր՝ իբրեւ լուռ օրհնանք:

 

Մնացի մոլոր՝ թախիծով տրտում.

Մայրն էիր դու իմ՝ տաք, կեանքով լեցուն.

Եւ դարձար հեռու, անմերձ սրբութիւն:

 

 

Գ 

 

Անլոյս աշխարհի մռայլ ճամփէքին

Կորած մանկան պէս՝ բեկուած իմ հոգին

Որոնում է քեզ ու լալիս կրկին:

 

Թւում է՝ կելնես հիմա իմ դիմաց.

Դէմքիդ՝ կարօտի ժպիտ ամօթխած.

Կսրբես թեւքով արցունքներդ թաց:

 

Յայտնւում ես ինձ երազում պայծառ.

Ելնում ես շիրմից՝ անբիծ, անխաթար.

Յարութեան մէջ է քո հոգին արդար:

 

Արթնանում եմ ես դատարկ սենեակում,

Ուր մենութեան ցուրտ խաւարն է հսկում.

Եւ քո անփարատ կորուստն եմ սգում:

 

Շրջում եմ դէմքս՝ խռոված կեանքից.

Խաբկանք է ողջը՝ փուչ, անկարեկից...

Խոնարհւում յուշիկ ու ծածկում ես ինձ:

 

 

Դ 

 

Եղաւ կեանքը քո՝ մահիդ պէս անզարդ.

Երազանք անեղծ. տանջանք անաղարտ.

Սկիզբ մի անյայտ եւ վերջ աննկատ:

 

Եւ եղաւ հոգիդ՝ կեանքիդ պէս անբառ.

Հէգ-խռովայոյզ եւ ըմբոստ-խոնարհ.

Հաւատ մի անխօս եւ մեղք մի անչար:

 

Աշխարհն էիր դու՝ աշխարհից հեռու.

Որ հողից ծնուած՝ հող չէր դառնալու.

Ու շեմքին նստած՝ լռում էիր դու:

 

Մնում էիր խուփ գուցէ քո որդուն,

Որ դեգերում էր աշխարհներ անտուն...

Եւ ժամանակը կնճիռ էր բարդում:

 

Երբ եկաւ մի օր մի կոյր այցելու.

Ցոյց տուեց գիրը կեանքի ու մահու՝

Յանուն աստծոյ եւ ընդդէմ մարդու:

 

 

Ե 

 

Խայտում էի ես ծոցի մէջ քո սուրբ՝

Որպէս կաթիլը ծովի երկնածուփ՝

Վերահաս կեանքի հրճուանքով անզուսպ:

 

Արթնացայ ճիչով աշխարհի վրայ.

Երազում ասես՝ մի անհուն-անմահ.

Ճանաչեցի քեզ ցոլանքում նրա:

 

Տեսայ դէմքը քո՝ կծկուած ցաւից.

Ծալքում ամեն մի՝ հազար վէրք ու վիշտ.

Խոստումով յոյսի ժպտում էիր ինձ:

 

Հեղուեց երգը իմ՝ անմեկին ու ջինջ.

Աղօթում էիր հաւատով աննինջ.

Աղօտում էր լուռ քո դէմքը քիչ-քիչ:

 

Մնացի մենակ ես իմ երգի հետ.

Կցնդի նա էլ երազում անհետ.

Կննջեմ յոգնած քո գրկում յաւէտ:

 

 

Զ 

 

Գուրգուրում էի քո դէմքը հանգած՝

Սնարիդ առջեւ արցունքով ծնկած.

Մի վերջին անգամ ժպտացիր յանկարծ:

 

Ժպտացիր այս փուչ աշխարհին անդուռ,

Ուր չարչարուեցիր, տքնեցիր անդուլ.

Մնացիր կրկին շուար, վիզդ ծուռ:

 

Եւ չար ու բարուն ժպտացիր արար,

Որ կռւում էին մոլուցքով խաւար.

Եւ կոխկրտեցին հոգին քո խոնարհ:

 

Գիտես գաղտնիքը, մայր իմ, ինձ ասա.

Տառապում եմ ես աշխարհի վրայ.

Բզկտուեց երգն իմ փշերին նրա:

 

Բերեցիր դու ինձ՝ ինձ էլ քեզ հետ տար.

Իջնում է խաչը՝ պահուած ինձ համար.

Մնում ես դու լուռ՝ հանց աստուածամայր:

 

 

Է 

 

Պահել էիր քեզ դու մահդ միայն.

Ներծծուեց կեանքդ աշխարհին համայն.

Մի պարզ ու անձայն աղբիւրի նման:

 

Տագնապում էիր, դողում հոգեւին

Բախտի վրայ իմ՝ անյայտ ու մթին.

Թռչունի նման կառչած քո բոյնին:

 

Ամեն ինչ ասես դու գոց գիտէիր.

Սկիզբ ու վախճան, սէր-ճակատագիր.

Երկրի նման՝ անշարժ ու անծիր:

 

Չմնաց հոգուդ մի մեղք իսկ չնչին.

Քո կեանքն էր խօսքդ՝ միակ եւ վերջին.

Աղօթքի նման յղուած արարչին:

 

Ժպտացիր մահին՝ աչքերով ցամաք.

Թողեցիր ողջը՝ երջանիկ համակ.

Ձուլուեցիր լոյսին՝ որպէս պատարագ: